Trzej Mędrcy i magiczna moc ich darów

Magowie, Mędrcy… czy Królowie

Trzej Królowie określani są w tekstach źródłowych traktujących o ich podróży jako „mędrcy” lub „magowie”, co może wskazywać, że prawdopodobnie pełnili rolę doradców politycznych lub religijnych w ówczesnych wschodnich imperiach. Przypuszczalnie jako „magowie” i „mędrcy” (gr. magos) mogli reprezentować ówczesne dziedziny wiedzy - astronomię, medycynę, matematykę oraz nauki przyrodnicze. Ewangelia Mateusza informuje nas w sposób jednoznaczny o "magach przybyłych ze Wschodu", jednakże i w tej kwestii poglądy są różne. Mateusz wprawdzie użył słowa "magoi" – Magowie, jednak przetłumaczono je jako Mędrcy. Prawdopodobnie nie zostało ono przetłumaczone literalnie, gdyżmogło kojarzyć się negatywnie. Słowo to przecież mogło być wiązane zczarnoksiężnikiem obdarzonym i dysponującym nadprzyrodzoną mocą, a tak naprawdę w ówczesnych czasach oznaczało ono astrologa, kapłana - najprawdopodobniej Zaratustry(kult ten opisany przez Herodota był silny w Persji - dzisiejszy Iran i opierał się na walce materii z duchem, dobra ze złem)  dopatrującego się przybycia przyszłego Saoshyanta, czyli innymi słowy- Obrońcy-Wybawiciela-Zwycięzcy. Jednakże z upływem czasu tradycja chrześcijańska powoli zamieniła magów, czyli mędrców znających astrologię, w królów.Przypuszcza się między innymi, że za zamianą stoi starotestamentowy Psalm 72, w którym "Królowie Tarszisz i Wysp przyniosą dary, królowie Szeby i Saby złożą daninę"( Królestwo Saby - kochanki  Salomona znajdowało się jednak na południe od Jerozolimy a nie na wschód, a Mateusz pisał o mędrcach ze Wschodu). Określenie to pojawia się także w piśmiennictwie u łacińskiego teologa Tertulianaw II wieku n.e. „Królami” a nie „magami”  nazwał ich także Cezary z Arles V/VI w n.e. Ich imiona pojawiły się jednak dopiero we wczesnym średniowieczu: Kasper (lub Kacper), Melchior i Baltazar. Podróżnik Marco Polo (1254-1323), który przekazał nam jedną z wersji legendy o „Trzech Królach”, którą poznał w czasie podróży na Wschód napisał: „Tu zaczyna się kraj Persja... W Persji leży miasto Sawa, skąd wyruszyli trzej Magowie udając się w drogę, aby Jezusowi Chrystusowi, gdy urodził się w Betlejem, hołd złożyć. W tym samym mieście pogrzebani są trzej Magowie w trzech wielkich i bardzo pięknych grobowcach (…) Ciała są jeszcze zachowane w całości i mają brody i włosy. Jeden z nich zwał się Baltazar, drugi Kacper, trzeci Melchior”. W dalszej części Marco Polo podaje, że każdy z magów pochodził z innego miasta – Sawa, Awa i Kaszan. Podobnie z kart Ewangelii Gruzińskiej (apokryf ze średniowiecza) dowiadujemy się, że w drogę udali się: król Indii – Melkhi, król Persji – Gaspar i król Etiopii – Baltazar. Zabrali oni ze sobą  w podróż trwającą 7,5 m-ca  4 tys. kapłanów i 4 tys. ludzi. O tym, iż uznano, że było ich trzech ostatecznie przesądziła średniowieczna "relikwia magów" zawierająca szczątki trzech mężczyzn oraz ofiarowana przez nich liczba darów – złoto, kadzidło i mirra.

Mirra, kadzidło i złoto

Okazuje się, że dary ofiarowane przez trzech Mędrców w ówczesnych czasach były drogocenne, a i ich symbolika nie pozostawała również bez znaczenia. Złoto w dawnych czasach było jednym z najcenniejszych kruszców, uznawanym za symbol królewskiego pochodzenia oraz władzy. Złożona w daninie mirra w odróżnieniu od złota była darem dla człowieka, albowiem słowo„murr”, które oznacza w dosłownym tłumaczeniu „coś, co było gorzkie”. Pozyskiwano ją w formie żywicy z balsamowców Commiphoramyrrha lub Commiphoragileadensisrosnących głównie w Etiopii, Somalii, Jemenie i Arabii.
Mirra miała zastosowanie w starożytnej medycynie. Używano jej do leczenia artretyzmu czy nadciśnienia krwi, była również składnikiem past do zębów, gdyż uważano, że chroni przed chorobami dziąseł i przynosi ulgę osobom cierpiącym na bóle zębów.Starożytni Egipcjanie dodawali mirrę do olejków wykorzystywanych przy balsamowaniu ciał, tym samym czyniąc ją ważnym elementem religijnych rytuałów przejścia duszy na „tamten świat”.
Współcześnie mirra dalej jest stosowana w kosmetykach, m.in. w wielu olejkach do ciała, ponadto dowiedziono także, że żywica ta obniża poziom tzw. złego cholesterolu oraz cukru we krwi. Ofiarowane kadzidło, było darem dla Boga. Kadzidło – zwane również olibanumem – pozyskiwano z drzew Boswellia sacra,rosnących na półpustyniach i obrzeżach pustyń północno-wschodniej Afryki oraz na granicy Omanu i Jemenu. Drzewa te traktowano niemal jak dar od niebios, a Herodot pisał, że strzegą ich latające węże. Przyjemny cytrusowy aromat olibanum sprawił, iż żywica ta była używana do produkcji kosmetykówi można ją odnaleźć w wielu kosmetykach. Ponadtoużywano go również w medycynie, głównie w aromaterapii. Współczesne badania wykazały, że substancja ta zawiera seskwiterpeny zwiększające nawer o 28 % utlenowanie mózgu co wpływa bardzo korzystnie na gospodarkę hormonalną, stany emocjonalne oraz procesy uczenia się, a także zwiększa odporność organizmu i ma właściwości antyrakowe.

Niewątpliwie opowieść o Trzech Królach to wspaniała historia niosąca piękne przesłanie i nie da się jej do końca zweryfikować. Prawdopodobnie nigdy też nie rozwikłamy zagadki prawdziwego pochodzenia Mędrców oraz motywów jakimi się kierowali, ale z cała pewnością kolejne pokolenia wzorem przodków będą o nich wspominać w dniu ich święta.